اغلب مشکلات و بیماری‌هایی که به آن‌ها دچار می‌شویم بر اثر ژنتیک به وجود می‌آیند، یعنی ژن‌های والدین و اجداد ما نقش تعیین‌کننده‌ای در بسیاری از ابعاد وجودی ما دارند. در مشکلات دهان و دندان نیز ژن‌ها نقش بسیار مهمی به صورت غیر مستقیم ایفا می‌کنند. یکی از مهم‌ترین مشکلات دهان و دندان می‌تواند پوسیدگی دندان‌ها باشد که برخی از افراد عامل آن را ژنتیک می‌دانند. در واقع نمی‌توان گفت ما پوسیدگی دندانهایمان را به طور مستقیم از والدین و اجداد خود به ارث می‌بریم بلکه ما زمینه‌ی بروز این مشکل را به ارث برده و احتمال دارد بیشتر از دیگران به آن دچار شویم.
شلوغی دندان‌ها، کوچک بودن استخوان فک، کج بودن استخوان دندان‌ها، رشد کردن دندان‌های بزرگ، بالا بودن فک پایین یا بالا و بسیاری از مشکلات دیگر همگی می‌توانند در به وجود آمدن پوسیدگی دندان نقش پر رنگی داشته باشند.
اغلب مواد غذایی که ما روزانه آن‌ها را مصرف می‌کنیم دارای قند هستند که می‌توانند منبع مهمی برای تغذیه‌ی باکتری‌های روی دندان‌ها باشند. باکتری‌هایی که روی دندان‌های ما زندگی می‌کنند به این مواد قندی برای تغذیه نیاز دارند. زمانی که ما مواد قندی مصرف می‌کنیم این باکتریها شروع به تولید نوعی اسید می‌کنند که می‌توانند مینای دندان را فرسایش داده و موجب پوسیدگی و ایجاد حفره روی دندان‌ها شوند.
محققان با آزمایش این باکتریها در افرادی که دارای DNA های مشابه بودند به این نتیجه رسیده‌اند که وجود این باکتریها روی دندان‌ها که سبب پوسیدگی می‌شود، نمی‌تواند عامل ژنتیکی داشته باشد. بلکه نحوه‌ی زندگی فرد، استفاده از مواد غذایی، بهداشت شخصی و شستشوی دندان‌ها مهم‌ترین عوامل در افزایش این باکتریها و پوسیدگی دندان‌ها هستند.
بیماری‌های دهان و دندان قبل از اینکه شدت یابند و موجب از دست دادن دندان‌ها شوند دارای علائم و نشانه‌هایی زیر هستند. پوسیدگی دندان‌ها نیز دارای علائمی هستند که می‌توان با دیدن آن‌ها فوراً باید به پزشک متخصص مراجعه کرد و آن را درمان کرد. پوسیدگی دندان با تغییر رنگ دندان یعنی تبدیل رنگ دندان به قهوه‌ای و زرد شروع می‌شود. علاوه بر این موارد زمانی که دندان‌ها شروع به پوسیدگی می‌کنند ما دچار علائم زیر می‌شویم:
نحوه‌ی رشد دندان‌ها تاثیر مستقیمی روی پوسیدگی دندان‌ها دارد. ممکن است دندان‌ها به صورت کامل رشد نکنند و یا مینای دندان مقاومت خوبی نداشته باشد. ژن‌ها می‌توانند روی این موارد تاثیر مستقیمی داشته باشند. همچنین ژن‌هایی که ما از والدین خود به ارث می‌بریم می‌توانند روی نحوه‌ی رشد دندانهایمان تاثیر بگذارند. دندان‌های کج و شلوغ و در هم می‌تواند مکان خوبی برای رشد باکتریها و افزایش پوسیدگی دندان‌ها شوند.
باید گفت نمی وانید در مورد پوسیدگی دندان، والدین و اجداد خود را سرزنش کنید چرا که پوسیدگی قابل پیشگیری است. اگر شما بتوانید رژیم غذایی خود را اصلاح کنید و از دندان‌های خود مراقبت خوبی به عمل آورید و مراجعه به پزشک متخصص را جدی بگیرید، می‌توانید از پوسیدگی آن‌ها جلوگیری به عمل آورید.
داشتن دندان‌های شکننده، پوسیده و یا زرد مربوط به سلامت و بهداشت دهان می‌باشد ولی می‌توانند علت ژنتیکی داشته نیز باشند. چرا که وجود مشکلات زمینه‌ای و مادرزادی مانند کوچک بودن فک، دندان‌های شلوغ و یا … سبب شدت بخشیدن به این مشکل شوند. در واقع با توجه به نتایج تحقیقات محققان در این زمینه نمی‌توان به طور مستقیم پوسیدگی دندان را به ژنتیک و ارث ربط داد اما باید اذعان کرد ناهنجاری‌های ژنتیکی می‌توانند به طور غیر مستقیم در این مشکل دخیل باشند.
از مهم‌ترین عوامل موثر در پوسیدگی دندان‌ها می‌توان به عوامل محیطی اشاره کرد. جنبه‌های سلامت و بهداشت فردی نیز می‌تواند در این مسئله دخالت بیشتری نسبت به ارث داشته باشد. از مهم‌ترین این عوامل می‌توان موارد زیر را نام برد:
زمانی که فرد به صورت مادرزادی دارای استخوان فک کوچکی است دندان‌ها دچار شلوغی و ازدحام شده، شستشوی و نگهداری آن‌ها سخت و دشوار می‌شود، در این حالت اگر فرد نتواند به خوبی بهداشت دهان و دندان خود را رعایت کند دچار پوسیدگی دندان خواهد شد. در برخی مواقع نیز رشد بزرگ دندان‌ها به علت مشکلات ژنتیکی می‌تواند زمینه را برای بروز پوسیدگی‌ها آغاز کند. تمام عوامل بالا می‌توانند شدت این مسئله را افزایش دهند اما هیچ گاه ارث و ژن‌ها رابطه‌ی مستقیمی با پوسیدگی دندان‌ها ندارند.
درست است که پوسیدگی دندان امری محیطی است که می‌توان آن را پیشگیری کرد و به سلامت فردی و نحوه‌ی زندگی فرد بستگی بیشتری دارد، اما برخی مشکلات دهان و دندان نیز وجود دارند که ژنتیک روی آن‌ها تاثیر دارد و می‌تواند عامل مهمی در پوسیدگی دندان‌ها به صورت غیر مستقیم باشد. مانند:
عوامل بالا می‌توانند زمینه را برای پوسیدگی دندان‌ها و از دست دادن آن‌ها برای ما فراهم کنند. چنانچه شما مشکل خاصی در استخوان فک و دندان‌های خود داشته باشید باید هرچه زودتر به متخصص ارتودنسی مراجعه کنید. چرا که بسیاری از عوامل بالا مانند شلوغی و ازدحام دندان‌ها، کج بودن دندان‌ها و یا کوچک بودن استخوان فک می‌توانند با ارتودنسی حل شوند. بسیاری از مشکلات دیگر نیز با روش‌های دندانپزشکی قابل حل و رفع شدن هستند. برای داشتن دندان‌های سالم و جلوگیری از پوسیدگی آن‌ها با در نظر داشتن عوامل ژنتیکی باید نسبت به مراقبت از دندان‌ها و مراجعه به پزشک متخصص جهت درمان مشکلات دهان و دندان اقدام کرد.
محققان دریافته‌اند که تولید اسید توسط باکتری‌هایی که روی دندان قرار دارند هنگام خوردن مواد قندی و اسیدی بعد از ۱۰ دقیقه شروع می‌شود، یعنی اگر شما بعد از مصرف مواد غذایی قندی و یا اسیدی بلافاصله دندان‌های خود را شستشو دهید تا حدود زیادی از پوسیدگی دندان‌های خود جلوگیری خواهید کرد. اگر مواد شست و شوی دهان و دندان مانند مسواک و خمیر دندان را همیشه همراه خود ندارید می‌توانید دندان‌های خود را با آب معمولی نیز آبکشی کنید.
علاوه بر این موارد شما می‌توانید رژیم غذایی خود را تنظیم کرده و مصرف مواد قندی و خوراکی‌های مضر را به حداقل برسانید. همچنین شما می‌توانید هنگام مشاهده‌ی کوچکترین تغییر رنگ دندان‌های خود به پزشک متخصص مراجعه کرده و آن را فوراً درمان کنید. درمان مشکلات جدی دندان‌ها مانند شلوغی و نامرتب بودن آن‌ها با ارتودنسی قابل درمان است.
کلیه حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به دکتر رضا شرقی است
All Rights Reserved. Copyright © Dr.sharghi 2019
